Douglas Osheroff

douglas-osheroff-digital
douglas osheroff

Natuurkundige
Is een Amerikaans natuurkundige die in 1996 de Nobelprijs voor Natuurkunde kreeg met David Morris Lee en Robert Coleman Richardson vanwege “hun ontdekking van superfluïditeit in helium-3.” In 1973 promoveerde Osheroff aan de Cornell-universiteit. Vervolgens werkte hij vijftien jaar lang voor Bell Labs in Murray Hill, waar hij zijn onderzoek voortzette naar de lagetemperatuurverschijnselen van helium-3. In 1987 stapte hij over naar de faculteit van fysica en toegepaste fysica aan de Stanford-universiteit. Van 1993 tot 1996 had hij de leiding over de faculteit.

Website: https://www.mediatheque.lindau-nobel.org/laureates/osheroff

Finn E. Kydland

finn-e-kydland
finn e. kydland

Econoom
Hij is de Henley Professor voor Economie aan de Universiteit van Californië –
Santa Barbara. In 2004 won hij samen met Edward Prescott de Prijs van de
Zweedse Rijksbank voor economie voor zijn bijdragen aan de dynamische
macro-economie. Kydland groeide op als de oudste van zes kinderen op
de boerderij van zijn ouders. Deze lag in de Jærenregio.
Op jonge leeftijd raakte hij al geïnteresseerd in wiskunde en economie.
In zijn tienertijd nam dit verder toe toen hij de boekhouding deed
voor de nertsenboerderij van een vriend.

Website: https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2004/kydland/facts/

Georg F. Smoot

georg-f-smoot
georg f. smoot

Hoogleraar Natuurkunde
Is een Amerikaanse hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit van Californië
in Berkeley. Hij won in 2006 de Nobelprijs voor de Natuurkunde samen met
John Mather “voor hun ontdekking van de zwartelichaamsvorm en de
anisotropie van de kosmische achtergrondstraling” met de
COBE (COsmic Background Explorer) satelliet.

Website: https://www.mediatheque.lindau-nobel.org/laureates/smoot

Shimon Peres

shimon-peres
shimon peres

voormalig Premier van Israël
Hij was premier van Israël van 1984 tot 1986 en opnieuw van 1995 tot 1996, alsook waarnemend premier in 1977. Hij was de 9e president van Israël van 2007 tot 2014.
Peres was van 1959 tot 2007 lid van de Knesset en ook meerdere malen staatssecretaris en minister. Peres was de partijleider van de Arbeidspartij van 1977 tot 1992, van 1995 tot 1997 en van 2003 tot 2005. In 1994 werd Peres samen met Yitzhak Rabin en Yasser Arafat onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede.

r.i.p. 28 september 2016

Website: https://en.wikipedia.org/wiki/Shimon_Peres

Daniel Kahneman

daniel-kahneman
daniel kahneman

Psycholoog
Hij is een belangrijke pionier op het grensvlak van de economie en psychologie. Hij maakte in zijn publicaties korte metten met het idee van de rationeel calculerende mens die in zijn eigen voordeel handelt, en introduceerde de menselijke psyche in de economie. In 2002 won hij de Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie (Nobelprijs voor de Economie) voor “het integreren van psychologische inzichten met de economische wetenschap, in het bijzonder met betrekking tot het menselijk beoordelingsvermogen en de besluitvorming onder onzekerheid.” Kahneman was getrouwd met de Amerikaanse psychologe Anne Treisman.
r.i.p. 27 maart 2024

Website: https://scholar.princeton.edu/kahneman

Harald zur Hausen

harald-zur-hausen
harald zur hausen

Arts en Viroloog
Hij won de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde van 2008 voor zijn ontdekking van humane papillomavirussen (HPV) die baarmoederhalskanker
kunnen veroorzaken. De Nobelprijs moest hij delen met de Franse virologen Françoise Barré-Sinoussi en Luc Montagnier voor hun ontdekking van
het menselijk immuundeficiëntievirus (hiv).
r.i.p. 29 mei 2023

Website: https://www.mediatheque.lindau-nobel.org/laureates/hausen-zur

Martin Chalfie

martin-chalfie
martin chalfie

Neurobioloog
In 2008 ontving hij de Nobelprijs voor de Scheikunde samen met Osamu Shimomura en Roger Tsien voor hun ontdekking en ontwikkeling van groen fluorescent proteïne (Green Fluorescent Protein, GFP). In 2018 heeft hij de Gouden Lomonosov-medaille ontvangen van de Russische Academie van Wetenschappen. Chalfie is vooral bekend van zijn werk met het groen fluorescent proteïne. Hij liet zien dat dit eiwit kan dienen als een waardevolle marker voor allerlei biologische processen. Door eiwitten te markeren met GFP konden wetenschappers traceren waarin de cel het eiwit zich bevindt. Zelf kleurde hij in een van zijn eerste experimenten zes afzonderlijke cellen van het rondwormpje Caenorhabditis elegans met behulp van GFP.

Website: https://www.mediatheque.lindau-nobel.org/laureates/chalfie

Roy J. Glauber

roy-j-glauber
roy j. glauber

Theoretisch Natuurkundige
Hij was de Mallinckrodt professor van natuurkunde aan Harvard University en Adjunct Professor van Optical Sciences aan de Universiteit van Arizona . Geboren in New York City, ontving hij de helft van de Nobelprijs voor natuurkunde 2005 “voor zijn bijdrage aan de kwantumtheorie van optische coherentie “, terwijl de andere helft werd gedeeld door John L. Hall en Theodor W. Hänsch . In dit werk, gepubliceerd in 1963, creëerde hij een model voor fotodetectieen legde de fundamentele kenmerken uit van verschillende soorten licht, zoals laserlicht en licht van gloeilampen.
r.i.p. 26 december 2018

Website: https://www.mediatheque.lindau-nobel.org/laureates/glauber

Bert Sakmann

bert-sakmann
bert sakmann

Celfysioloog
In 1991 won hij samen met Erwin Neher de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde voor het ontwikkelen van de patch-clamptechniek. Samen met Erwin Neher, met wie hij zijn gehele wetenschappelijke carrière mee samenwerkte, vond Sakmann de patch-clamptechniek uit, een speciale kleine elektrode. Hiermee konden ze de geringe elektrische energie (ionenstromen) waarnemen die geproduceerd wordt in cellulaire ionenkanalen. Deze uitvinding stelde hen in staat om de functie van ionenkanalen in het celmembraan te verklaren.

Website: https://www.neuro.mpg.de/sakmann

Gerhard Ertl

gerhard-ertl
gerhard ertl

Natuurkundige
Hij heeft de ontwikkeling van de oppervlaktechemie sterk vooruit geholpen. Tussen 1986 en 2004 was hij directeur van de afdeling Fysische Chemie van het Fritz-Haber-Instituut in Berlijn. In 2007 ontving hij de Nobelprijs voor de Scheikunde. Naast zijn professoraten aan drie Berlijnse universiteiten heeft Gerhard Ertl vijfmaal een eredoctoraat gekregen: in 1992 van de Ruhr-Universiteit Bochum, in 2000 van de Westfälische Wilhelms Universiteit Münster en in 2003 van de Belgische Katholieke Universiteit Leuven, van de Zweedse Technische Hogeschool Chalmers in Högskola en de Deense Universiteit van Århus.

Website: https://en.wikipedia.org/wiki/Gerhard_Ertl

Thomas R. Cech

thomas-r-cech
thomas r. cech

Biochemicus
Cech groeide op in Iowa City. In 1966 ging hij studeren aan het Grinnell College, waar hij in 1970 zijn bachelor haalde. In 1975 haalde Cech zijn Ph.D. in scheikunde aan de Universiteit van Californië, Berkeley. Datzelfde jaar ging hij naar het Massachusetts Institute of Technology, waar hij zich bezig ging houden met post-doctoraal onderzoek. In 1978 kreeg hij zijn eerste faculteitspositie aan de Universiteit van Colorado, waar hij studenten onderwijs gaf in scheikunde en biochemie.
In 1982 toonde Dr. Cech als eerste aan dat RNA-moleculen niet alleen passieve dragers van genetische informatie zijn, maar dat ze ook katalytische eigenschappen bezitten en zo deel kunnen nemen aan reacties binnen de cel. Voor deze ontdekking kregen hij en Sidney Altman in 1989 de Nobelprijs voor Scheikunde.

Website: https://www.hhmi.org/scientists/thomas-r-cech

Wolfgang Ketterle

wolfgang-ketterle
wolfgang ketterle

Natuurkundige
Na zijn eindexamen aan het Bunsengymnasium in Heidelberg begon hij in 1976 met zijn studie natuurkunde aan de Ruprecht-Karls-Universiteit Heidelberg. Na zijn kandidaatsexamen stapte hij over naar de Technische Universiteit München. Hij specialiseerde zich in de theoretische natuurkunde en studeerde af in 1982 op de spin-relaxatie van ongeordende materialen. Daarna werkte hij aan het Max-Planck-instituut voor Kwantumoptica in Garching, en aan de Ludwig-Maximilians-Universiteit in München bij Herbert Walther. Daar promoveerde hij in 1986 op Spectroscopie aan heliumhydride en drieatomige waterstofmoleculen.

Website: https://web.mit.edu/physics/people/faculty/ketterle_wolfgang.html

Edwin G. Krebs

edwin-g-krebs
edwin g. krebs

Biochemicus
In 1992 won hij samen met Edmond H. Fischer de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde voor hun ontdekkingen over de reversibele fosforylering van eiwitten als biologisch regelmechanisme. In 1948 accepteerde Krebs een positie als universitair docent in de biochemie aan de Universiteit van Washington, Seattle.
Hier leerde hij in 1953 Edmond H. Fischer kennen. De twee besloten samen
verder te werken aan een onderzoek naar de enzymologie van fosforylase.
Tijdens deze studie ontdekten ze reversibele fosforylering, het onderzoek
dat hun de Nobelprijs opleverde.
r.i.p. 21 december 2009

Website: https://www.latimes.com/nation/la-me-edwin-krebs29-2009dec29-story.html

Albert Fert

albert-fert
albert fert

Natuurkundige
Is een Franse natuurkundige en een van de ontdekkers van het GMR-effect (giant magnetoresistance), dat een doorbraak betekende in de ontwikkeling van magnetische opslagmedia zoals harde schijven. Samen met Peter Grünberg ontving hij de Nobelprijs voor de Natuurkunde van 2007 voor zijn ontdekking.

Website: https://www.mediatheque.lindau-nobel.org/laureates/fert

Alan J. Heeger

alan-j-heeger
alan j. heeger

Scheikundige en Natuurkundige
Tezamen met Alan MacDiarmid en Hideki Shirakawa ontving hij in het jaar 2000 de Nobelprijs voor de Scheikunde voor de ontdekking en ontwikkeling van geleidende polymeren. De elektrische geleiding nam met een factor 10 miljoen toe doordat jodium de elektronen uit het polymeer trekt waardoor de overgebleven elektronen meer bewegingsvrijheden krijgen. Later werd dit principe ook op andere, meer praktisch bruikbare polymeren zoals polyaniline toegepast.

Website: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2000/heeger/facts/

John B. Fenn

john-b-fenn
john b. fenn

Onderzoeksprofessor in de Analytische Chemie
Hij won in 2002 samen met Kurt Wüthrich en Koichi Tanaka de Nobelprijs voor Scheikunde voor de ontwikkeling van ionisatie met elektrospray, een vorm van massaspectrometrie waarmee biologische macromoleculen konden worden geanalyseerd. Tevens kreeg hij in 2002 de Prijs van de Association of Biomolecular Resource Facilities voor buitengewone bijdragen aan biomolecularie technologieën.
r.i.p. 10 december 2010

Website: https://www.mediatheque.lindau-nobel.org/laureates/fenn

Desmond Tutu

desmond-tutu
desmond tutu

Geestelijke en Mensenrechtenactivist
Hij was de eerste zwarte aartsbisschop van de Anglicaanse Kerk in Kaapstad en ontving voor zijn inspanningen in de strijd tegen de apartheid op 16 oktober 1984 de Nobelprijs voor de Vrede. Hij was voorzitter van de Waarheids- en Verzoeningscommissie, die na de val van het apartheidsregime ernaar streefde de verschillende bevolkingsgroepen in vrede met elkaar te laten leven.
r.i.p. 26 december 2021

Website: https://twitter.com/thedesmondtutu

Peter A. Grunberg

peter-a-grunberg
peter a. grunberg

Natuurkundige
Samen met Albert Fert ontving hij de Nobelprijs voor de Natuurkunde van 2007
voor zijn ontdekking van de Giant magnetoresistance (GMR-effect) wat een
doorbraak betekende voor de gigabyte harde schijf. In 1998 ontving hij
hiervoor de Duitse Toekomstprijs. Grünberg begon in 1962 zijn studie
natuurkunde aan de Johann Wolfgang Goethe-Universiteit Frankfurt.
Hij studeerde daarna aan de Technische Universität Darmstadt,
waar hij in 1966 zijn diploma in natuurkunde behaalde en in 1969 promoveerde.
r.i.p. 7 april 2018

Website: https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2007/grunberg/facts/

Roger D. Kornberg

roger-d-kornberg
roger d. kornberg

Biochemicus
Hij kreeg in 2006 de Nobelprijs voor de Scheikunde “voor zijn studies naar de moleculaire basis van eukaryotische transcriptie”.
Hij behaalde in 1967 zijn bachelor aan de Harvard-universiteit, in 1972 zijn master in de scheikunde aan de Stanford-universiteit en deed vervolgens een postacademische opleiding aan de Universiteit van Cambridge. In 1976 werd hij assistent-hoogleraar aan de Harvard Medical School en in 1978 hoogleraar in de structuurbiologie aan de Stanford-universiteit, een betrekking die hij nog steeds bekleedt.

Website: https://nl.wikipedia.org/wiki/Roger_Kornberg