Arbeiderswoning


226_DSC0928
2021

Arbeiderswoning bouwjaar ca. 1920 aan de Bronsveenlaan 69
Gemeentelijke Monument

Voormalige Arbeiderswoning / Keuterij gelegen in Bronsveen, een cultuurhistorisch waardevol buurtschap gelegen ten noordoosten van het lint van Oude Pekela.
Bronsveen is aan het einde van de negentiende eeuw ontstaan als een relatief late veenontginning met een afwijkend, kleinschalig karakter. Wellicht bestaat er een verband tussen de bouw van de woning en de Landarbeiderswet (1918). Deze wet maakte het mogelijk dat plattelandsbewoners zelf een stenen huis konden bouwen en grond konden pachten voor eigen aardappelen en groenten. De mogelijkheid werd geboden voordelig geld lenen wanneer ze zelf een tiende van de stichtingskosten financierden. De rest konden ze lenen van een vereniging en in dertig jaar aflossen.

De woning is omstreeks 1920 gebouwd in sobere, ambachtelijk-traditionele trant. Kenmerkend is de hoofdvorm, het zogeheten ‘krimpentype’ waarbij de zijgevel ter plaatse van de voorkamer inspringt, de ‘krimp’. Dit streekeigen type is verwant aan het Oldambtster boerderijtype en kwam veelvuldig voor. Tegenwoordig zijn nog gaaf bewaard gebleven voorbeelden zeldzaam geworden doordat vele andere woningen zijn vernieuwd of fors uitgebouwd.

Eenvoudige, voormalige Arbeiderswoning / Keuterij met aan elke zijde een krimp.
De woning is opgetrokken in rode Groninger baksteen en gedekt door een zadeldak met pannen. De entree bevindt zich in de rechter krimp. De voorgevel, uitgevoerd met topgevel en gemetselde schoorsteen, bevat twee vensters waarboven twee zoldervensters. De woning is voorzien van nieuwe windveren.