Winschoot
(simon van Wattum)
Winschoot zo rood en rös
dien rozen tot aan ’t station
ik loat die smörgens lös
en kom in nommedag weerom
en pruif de locht zo kweers
en zai de hoezen aigen
en aal watst nog begeerst:
de widde maiw weerspaigeld
in de grode roet
van aaltied oet
en aait weer thoes
veur d’oavend komt
en taaikent swaart de blos
de dag besomd
en ’t haart van eerde lös
nou paast Winschoot
in holte van mien haand
en niks het mie begroot
van dou en nou en allerhaand
Ik oam de rozen daauw
en stil langszied ’t geroezemoes
vin ik in ’t donkerblaauw
op moane of mien aigen hoes.
Dit bronzen kunstwerk staat voor het cultureel centrum „De Klinker”.
Het beeld stelt de „Tellerlikker” voor en is vervaardigd door Marijke Ravenswaay-Deege uit Gorinchem. Sinds de onthulling, in mei 1975, is de „Tellerlikker” al bijzonder populair bij de bevolking. Een geboren Winschoter draagt al sinds mensenheugenis de bijnaam van „tellerlikker”, bordenlikker. Die spottende bijnaam is ontstaan toen het gebruik van tafelserviezen nog niet algemeen was ingeburgerd. En zeker niet op het platteland, waar de families nog gezamenlijk uit één pot aten. In Winschoten deed, volgens overlevering, het bord eerder zijn entree op de tafels en dat moderne gedoe wekte de spotlust op van de plattelanders. Alras noemden zij de Winschoters dan ook „tellerlikkers”.
De roos speelt in Winschoten een belangrijke rol. Zelfs de titel van dit gemeentelijk
fotoboek herinnert aan de koningin der bloemen. Het grondgebied van Winschoten maakt deel uit van ’s werelds grootste kweekcentrum voor rozenonderlagen. Rozenonderlagen zijn zaailingen, die worden gebruikt voor het veredelen van allerlei andere soorten.
Jaarlijks worden circa 75 miljoen zaailingen uit Oost-Groningen naar alle windstreken
verzonden om de rozenkwekers basismateriaal van goede kwaliteit voor hun uiteindelijk
produkt te kunnen leveren. Uiteraard spreekt het kweken van tientallen miljoenen rozenzaailingen de buitenstaander helemaal niet aan, want het gaat hem of haar immers om de bloemenpracht. De gemeente Winschoten liet jaren geleden daarom een fraai rosarium aanleggen, dat een oppervlakte beslaat van bijna 2 hectare. Op een enigszins geaccidenteerd terrein pronken gedurende de zomermaanden 130 rozenvariëteiten.
Ook landelijk is het Winschoter rosarium van betekenis. Nieuwe rozen worden alvorens
zij in de handel komen, in rosaria te Den Haag, Amsterdam, Flevohof en… Winschoten
op kwaliteit gekeurd. Dat gebeurt onder auspiciën van de Koninklijke Maatschappij
Tuinbouw en Plantkunde. Pas wanneer de rozen de strenge keuringen in deze
4 proeftuinen met succes hebben doorstaan, wordt een nationaal certificaat afgegeven met het predikaat „toproos”.
Winschoten is een roos van een stad. Winschoten is een stad van rozen. Een rozenstad.
Over de roos wordt in de woordenboeken gezegd: ..Beeld van iets aangenaams, iets liefs”.
Beide omschrijvingen zijn van toepassing op Winschoten.
De stad is aangenaam. De stad is lief.
Maar in het woordenboek staat ook: „ronde plek in het midden van een schietschijf’.
Dat klinkt krijgshaftig, maar Winschoten heeft deze betekenis vertaald in: „centrumgemeente in een bloeiende regio”.
Een roos is ook een wat eigenwijze bloem. Denk aan de rozen die kunnen prikken.
Voor Winschoten geldt hetzelfde. Met grote zelfbewustheid wil de stad zichzelf zijn.
Winschoten toont het karakter graag.
Dat karakter wordt gevormd door rond 20.000 Winschoters.
En het wordt dagelijks getoetst aan de mening van nog eens 40.000 mensen
die rond Winschoten wonen. Met z’n allen bepalen zij het beeld van Winschoten.
Kennismaken met Winschoten is een plezierige gebeurtenis. Die kan op verschillende manieren plaatsvinden. Snel gaat het in de plaatselijke cafés, aan de stamtafels waar iedereen alles lijkt te weten.
Het kan even goed nabij de banken in de parken, bij de voederplaatsen van de hertenkampen of bij de banken op het Oldambtplein. Daar vertoeven vaak en graag bejaarde Winschoters. En die hebben tijd en wijsheid om u de stad te leren kennen.
Het allerbeste is natuurlijk om een Winschoter te treffen die de traditie weet te schatten:
kowie mit kouke, met echte „Grunneger kouke”.
Vaak zult u al snel in het winkelcentrum van deze Oostgroninger stad belanden.
Daar klopt het hart van een regio. Geen wonder dat velen – net als u – verrast reageren als ze voor het eerst in Winschoten zijn.
De bezoeker treft allerlei gebeurtenissen en voorzieningen aan.
Ze doen aan een grote stad denken. Het fijne ervan is dat alles op een klein stukje
Oost-Groningen gebeurt.
Het is te overzien. Massaliteit schuwen de Winschoters.
Winschoten is een kleine, maar erg hartstochtelijk levende stad.
Er wordt gewerkt, gewoond, gewinkeld en gefeest.
Door meer dan die 20.000 inwoners. Door U bijvoorbeeld.
Werk
Voor niets gaat de zon op, heet het spreekwoord. Dat geldt ook voor Winschoten.
Van oudsher is de stad het centrum waar de werkgelegenheid zich heeft geconcentreerd.
De gemeente heeft daarvoor van alles mee: langs het industrieterrein loopt een
internationale spoorlijn. Regelmatig vertrekken en arriveren hier (vracht-)treinen in de
richtingen Groningen (en verder naar De Randstad) en Duitsland.
Behalve over de spoorverbinding beschikt de stad over een prima aansluiting op de
snelverkeersweg Rijksweg 42 die van Groningen naar Nieuweschans-grens loopt.
Deze weg gaat door naar Bremen en Hamburg (afstanden resp. 140 en 325 kilometer). De rijksweg zal vierbaans gemaakt worden binnen afzienbare tijd.
Behalve deze belangrijke internationale oost-west-route met uitstekende aftakkingen naar het zuiden, is er een rijkswegverbinding met de havenstad Delfzijl en de op 40 kilometer afstand gelegen Eemshaven. Diezelfde rijksweg voert in westelijke richting langs Veendam, Gieten en Assen naar de Randstad.
Een provinciaal wegenstelsel verbindt Winschoten met de beide Pekela’s,
Veendam, Stadskanaal en Ter Apel.
Wie geen trein of vrachtwagen benut voor de aan- of afvoer van zijn grondstoffen of
produkten, maar liever per schip vervoert, heeft de beschikking over het Winschoterdiep dat uitkomt in de haven van het industrieterrein. Via het te verbreden Winschoterdiep, de
Westerwoldse A en het nieuw te graven Dollardkanaal krijgt Winschoten bovendien een
regelrechte verbinding met de Eems. Dat betekent perspectieven voor bedrijven die
aanvoer in bulk nodig hebben. Tussen de rijksweg Groningen-Duitsland en de stad zelf ontwikkelt de stad het industrieterrein Beertsterweg. Het is de uitbreiding van het bestaande terrein dat oostelijk van de stad ligt temidden van spoorlijn, weg en kanaal.
Het is duidelijk dat al deze faciliteiten geschapen worden met het oog op de toekomst als
industriekern die Winschoten moet zijn voor Oost-Groningen. Philips vestigde er al de
grootste persglasfabriek van televisie-beeldbuizen van Europa.
Honderden Oostgroningers vonden er werk. Het Kappa-concern bouwde met
kapitaal van de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij (NOM) de modernste papierfabriek van Europa voor ruim f 100 miljoen.
Maar op het industrieterrein zijn veel meer soorten bedrijvigheid te vinden.
Winschoten beschikt over de grootste verscheidenheid van industriële activiteiten van alle zeven kernen in de provincie Groningen. Met andere woorden: de meeste soorten werk. Er is een evenwichtige opbouw van de industriële structuur.
Winschoten benadert het landelijk gemiddelde zeer dicht.
Dit is een gezond gegeven voor degene die zich in Winschoten wil vestigen.
Hij treft geen eenzijdige industrie-stad aan, maar een veelzijdig centrum vol activiteiten van allerlei aard. Opmerkelijk is dat naast de industrie een duidelijke handelssfeer wordt aangetroffen. De stad telt in- en exportfirma’s en veel groothandels en distributiebedrijven. Een sprekend voorbeeld van ondernemerszin en goed vestigingsklimaat is de aanwezigheid van Newexco.
Dat is Nederlands grootste vrachtautotransportbedrijf met dochters in Duitsland.
De stad biedt naast dit gezond industrieel klimaat ook een scala van arbeidsplaatsen.
Dat varieert van metaalvakman bij een machinefabriek of werf tot employé bij een groothandel in kappersartikelen. Men kan zijn brood in Winschoten verdienen als bouwvakker (er wordt veel en steeds gebouwd…) maar ook als ambtenaar bij een van de talrijke kantoren en diensten alsmede regionale instellingen die in deze centrumgemeente gevestigd zijn. Kortom: zowel industrieel, handelsman, werknemer als ambtenaar treffen in de meest letterlijke zin een groot boeket rozen aan. En omdat er in de rozenwereld ontelbare variaties mogelijk zijn heeft Winschoten gezorgd dat die variaties aanwezig zijn.
Het stadsbestuur is alert op nieuwe ontwikkelingen die voor de stad, de mensen en de
bedrijven van belang kunnen zijn. Vanzelfsprekend zijn er veel meer details te bedenken over vestigingen in Winschoten. Teveel om hier te noemen naast de investeringspremie-regeling van het rijk van 25 procent op de vaste activa.
Alles ist für die Industrie vorgesehen.
Word vervolgd…….